Έθιμο είναι ο άγραφος νόμος που βγαίνει από τη συνήθεια των ανθρώπων ενός τόπου, που ακολουθούν, την τοπική παράδοση και που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά.

Πάμπολλα είναι τα έθιμα που ομόρφαιναν την καθημερινή ζωή στον τόπο της Ανδρίτσαινας όπως: του γάμου, των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς με τα κάλαντα, τα αποκριάτικα με τους μασκαράδες και τη χοιροσφαγή, το ψυχούδι, της μεγάλης εβδομάδας με το μάζεμα των λουλουδιών για το ντύσιμο του Επιταφίου και τους ομηρικούς καυγάδες των Αγιονικολαητών με τους Αγιομαρινήτες που κατέληγαν στον πετροπόλεμο με τα μυστικά και τα βαρελότα, τα μικροπανήγυρα της Ανάληψης, του Αγιολιά και της Παναγίας της Φραντζιώτισσας, ο κλήδονας, το ξενύχτισμα της Παναγίας το δεκαπενταύγουστο, το ξενύχτισμα των νεκρών στα σπίτια τους με τα μοιρολόγια.

Το κέντημα του «Σταυρού»

Όλα τα σπίτια της Ανδρίτσαινας είχαν κέντημα με το «Σταυρό» για καλοτυχία και προκοπή. Οι νεαρές Ανδριτσάνες κεντούσαν, τραγουδώντας «το Σταυρό» με την ελπίδα ενός καλού γάμου. Πολλά από αυτά τα κεντήματα βρίσκονται στο Λαογραφικό Μουσείο της Ανδρίτσαινας στο 2ο όροφο.

Τα έθιμα του γάμου

Για να γίνει ένας γάμος έπρεπε να πραγματοποιηθεί μια σειρά από έθιμα. Γινόταν πρώτα το προξενιό, συνεφωνείτο η προίκα, συντασσόταν το προικοσύμφωνο, γινόταν η συνάντηση των συμπεθέρων, ακολουθούσε ο αρραβώνας και όλες οι προετοιμασίες του γάμου, συμπληρώνονταν οι ελλείψεις της προίκας, ακολουθούσε η παραλαβή των προικιών, την Κυριακή το απόγευμα γινόταν η τελετή του γάμου και το ίδιο βράδυ το γαμήλιο τραπέζι. Πολλά ζευγάρια πήγαιναν γαμήλιο ταξίδι και αυτά που δεν πήγαιναν επισκέπτονταν τη Δευτέρα το πρωί μια βρύση και αλληλοβρέχονταν με νερό.
Το προξενιό: Οι γάμοι παλιά γίνονταν πάντα με προξενιό. Ποτέ ο υποψήφιος γαμπρός δεν ζητούσε ο ίδιος την κοπέλα που ήθελε, αλλά έστελνε το συμπεθεροφτιάχτη (προξενητή), που συνήθως ήταν γυναίκα που είχε φιλικές σχέσεις με την οικογένεια της κοπέλας. Η συμπεθεροφτιάχτρα πήγαινε στο σπίτι της υποψήφιας νύφης πάντα αργά το βράδυ για να μην την δουν οι γείτονες και μεταβίβαζε την επιθυμία του γαμπρού και τις αιτήσεις του για την προίκα.

Όταν συμφωνούσαν και τα δύο μέρη ο συμπεθεροφτιάχτης κανόνιζε ένα ραντεβού τους συμπεθέρους που συζητούσαν τις λεπτομέρειες και έδιναν τα χέρια. Το προξενιό γινόταν πολλές φορές ερήμην της υποψήφιας νύφης, γιατί η απόφαση του πατέρα ήταν τελεσίδικη, δεν χωρούσε καμιά αντίρρηση και σε σπάνιες περιπτώσεις ρωτούσαν την κοπέλα αν συμφωνεί με την επιλογή των γονιών της. Ακολουθούσε η επίσκεψη του γαμπρού, στο σπίτι της νύφης, που συνοδευόταν από 5 ή 7 ή 9 άτομα, πάντοτε μονά ποτέ διπλά. Στρωνόταν τραπέζι που το ετοίμαζε η νύφη για να δείξει τη νοικοκυροσύνη στο οποίο απαγορευόταν ο κόκορας μήπως κάνει φτερά και φύγει ο γαμπρός. Από εκείνο το βράδυ κοινοποιείτο το γεγονός που μέχρι τότε κρατιόταν μυστικό.

Ο Αρραβώνας: Ο αρραβώνας γινόταν συνήθως Σαββατόβραδο με πολλούς προσκεκλημένους στο σπίτι της νύφης. Ο γαμπρός με τους δικούς του καλεσμένους πήγαινε τραγουδώντας, ενώ νωρίτερα είχε στείλει το κανίστρι με τα δώρα, καθώς και ένα σφαχτό, ψωμί και κρασί για το βραδινό τραπέζι. Μπαίνοντας στο σπίτι, που τους υποδεχόταν στην πόρτα η νύφη με τους συμπεθέρους, αμέσως άλλαζαν τις βέρες. Τις βέρες τις άλλαζε ο πατέρας του γαμπρού, ο οποίος τις σταύρωνε απάνω στο εικόνισμα του Χριστού, λέγοντας τρεις φορές «Αρραβωνιάζεται ο δούλος του Θεού τάδε τη δούλη του Θεού δείνα στο όνομα του Πατρός και του υιού και του Αγίου Πνεύματος» σταυρώνοντας πρώτα το γαμπρό. Επαναλάμβανε το ίδιο αρχίζοντας πλέον από τη νύφη, «Αρραβωνιάζεται η δούλη του Θεού κ.λ.π. ». Κατόπιν φόραγε του καθενός τη βέρα, τους φίλαγε, τους ευχόταν να ζήσουν και τους έδινε την ευχή του. Χαιρέταγαν και όλοι οι προσκεκλημένοι και άρχιζε το τραγούδι.

Τα προικιά: Μια βδομάδα πριν το γάμο ερχόντουσαν στο σπίτι της νύφης πολλές κοπέλες για να πλύνουν και να σιδερώσουν τα προικιά της. Την Πέμπτη, την εβδομάδα του γάμου, έρχονταν όλες οι συγγένισσες, φίλες και γειτόνισσες στο σπίτι της νύφης έντυνα τα προικιά και έστηναν το «γιούκο» με τα χοντρικά. Τα τραγουδάγανε και χορεύανε ως αργά τη νύκτα, αρχίζοντας με το τραγούδι:

" Ωραία που είναι η νύφη μας
ωραία τα προικιά της
ωραία και η παρέα της
που κάνει τη χαρά της"
“Ένα τραγούδι θα σας πω
επάνω στο κεράσι
το αντρόγυνο που έγινε
να ζήσει να γεράσει."

Τα Προικοσύμφωvα: Το Προικοσύμφωνο είναι συμβόλαιο που συνάπτεται μεταξύ του γαμπρού και των γονιών της νύφης, περιέχει δε κατάλογο των κινητών και ακινήτων πραγμάτων που δίνονται ως προίκα. Επί Τουρκοκρατίας η προίκα αποδεικνύεται κατά το Τουρκικό Δίκαιο με ιδιωτικό προικοσύμφωνο.